Ciekawe historie, ciekawe miejsca, biografie ciekawych osób związanych z Wielkopolską, historie rodzinne, artykuły o genealogii.
Odpowiedz

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

04 mar 2022, 14:45

Bartek napisał(a):Urodzenie Piotra zarejestrowano tylko w księdze kościelnej (patrz - Geneteka), zapewne przez zaniedbanie. A jak przyszedł pobór, wszystko musiało się zgadzać w papierach, więc uzupełniono ASC.
Ano tak, dzięki za komentarz. Zapewne gdyby nie dożył wieku poborowego w metrykach USC by się nie pojawił. Stare przysłowie mówiło "Ordnung muß sein, sagte Hans, da brachten sie ihn ins Spinnhaus". A w tym przypadku można by je sparafrazować tak "Ordnung muß sein, sagte Peter, da brachten sie ihn zum Militär".

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

12 mar 2022, 19:40

Obchody Jubileuszu w Gnieźnie.
15 sierpnia 1824 roku papież Leon XII ogłosił rok jubileuszowy. Jak wynika z uwagi dopisanej przy chrzcie w księdze ochrzczonych z parafii Świętej Trójcy w Gnieźnie (rocznik 1826; zapis 103) obchody tego jubileuszu rozpoczęły 29 października 1826 roku. Jak można przeczytać, matka dziecka przybyła z Pobiedzisk w czasie Jubileuszu "pro prima solemnissima processione" i podczas procesji urodziła córkę. Dodam, że ową rodzącą kobietą była moja pra-pra-prababka.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

12 mar 2022, 20:43

Henryk Krzyżan: Odnośnie tego prezbitera Eustachiusza Petain (skądinąd i sławne i niesławne później nazwisko): z dat wygląda,że prawdopodobnie uciekł on przed Rewolucją Francuską i z zapisu wygląda na to że,był guwernerem dzieci szlacheckich,tzw."labusiem" (od francuskiego:l'abbe=tytuł grzecznościowy księdza).
Pozdrawiam Wszystkich.
Jacek"gerszewski"

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

31 mar 2022, 11:24

Dzień dobry, w akcie zgonu (rok 1877) którego skan zamawiałem z AP Poznań (dlatego też nie mam linka do szukaj w archiwach) przy nazwisku zmarłego (prawdopodobnie brat mojego 4x pra dziadka - ale to muszę to jeszcze potwierdzić) widnieje zapis "Auszügler", według tłumaczy internetowych jest to - dożywotnik (gospodarz na dożywociu) i tutaj moje pytanie, to dożywocie wynika z jakiejś kary? Musiał dożywotnio wyrokiem pracować na jakimś gospodarstwie czy może źle rozumiem znaczenie tego słowa?

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

31 mar 2022, 11:44

Imzdx napisał(a):Dzień dobry, w akcie zgonu (rok 1877) którego skan zamawiałem z AP Poznań (dlatego też nie mam linka do szukaj w archiwach) przy nazwisku zmarłego (prawdopodobnie brat mojego 4x pra dziadka - ale to muszę to jeszcze potwierdzić) widnieje zapis "Auszügler", według tłumaczy internetowych jest to - dożywotnik (gospodarz na dożywociu) i tutaj moje pytanie, to dożywocie wynika z jakiejś kary? Musiał dożywotnio wyrokiem pracować na jakimś gospodarstwie czy może źle rozumiem znaczenie tego słowa?

http://wtg-gniazdo.org/forum/viewtopic. ... 203#p11774

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

31 mar 2022, 11:48

Dziękuję serdecznie za odpowiedź! :)

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

31 mar 2022, 16:05

Umowa tego typu (tj. o dożywotnie utrzymanie i mieszkanie w zamian za przekazanie gospodarstwa) nawet dziś nazywa się dożywociem. Określenie w ten sposób dożywotniej kary więzienia to tak naprawdę tylko kolokwializm, ale za to dużo bardziej znany.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

03 kwi 2022, 08:25

Witam,
znalazłem dziś ciekawy wpis w księdze zgonów USC Rogoźno-nr 5/1900. Zmarły był rodem z ...Jamajki:

https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 39e8fc69db

Ponieważ ta Jamajka leżała jednak w powiecie Sternberg, to zapewne chodzi raczej o dzisiejsze Jamno, które w czasach zaborów nosiło nazwę Jamaika:

http://ehemalige-ostgebiete.de/pl/place/88170-jamaika

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

03 kwi 2022, 09:19

Łukasz_85 napisał(a):Ponieważ ta Jamajka leżała jednak w powiecie Sternberg, to zapewne chodzi raczej o dzisiejsze Jamno, które w czasach zaborów nosiło nazwę Jamaika
A wszystko przez Fryderyka II Wielkiego.

https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Roc ... 91-103.pdf

https://www.echogorzowa.pl/news/16/mija ... 10857.html
https://zielonagora.wyborcza.pl/zielona ... 40687.html
https://oststernberg.de/beitraege/2012/ ... ka-geboren

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

30 kwi 2022, 21:50

Cerekwica w powiecie żnińskim, księga zgonów z 1895. Zmarły "utopił się w Jeziorze Kaczkowkim, kąpiąc się w stanie nietrzeźwym". "Podług świadectwa żony nie był już 16 lat u spowiedzi, dlatego pogrzebany w nieświęconem miejscu".

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

01 maja 2022, 07:53

Moja rodowa parafia 'po mieczu'

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

04 maja 2022, 09:07

Jak to odczytacie ?
Biedak, kat ?
Jan Hamer biedak carnifex l.60 1770 -1830 Owsiska p. Żnin
Obrazek

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

04 maja 2022, 09:32

Carnifex to rzeźnik

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

04 maja 2022, 09:54

Ubogi rzeźnik. Kat odpada, bo to nie miasto.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

04 maja 2022, 10:02

Przy okazji - czy dobrze interpretuję, że taki zapis sugeruje człowieka, który kiedyś był rzeźnikiem, ale w jakimś momencie życia generalnie przestał "pracować w zawodzie" i dokonał żywota jako biedak na łasce bliźnich?

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

11 maja 2022, 13:11

Owińska rok 1820
zgon Marianny Osińskiej - 1 rok
Przyczyna zgonu: "To dziecię za mordowane zostało od wieprza, przez przypadek wizbie w Kolebce dnia 22 kwietnia"
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 6304a4951d

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

25 cze 2022, 19:24

parafia Owińska, rok 1859
akt 67 - matka niezamężna, ojciec nieznany - https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... eac1e7b56b
w kolumnie zawód, skryba zapisał:
"siedzi na wiarę z mężem żonatym".

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

25 cze 2022, 19:48

Slawo napisał(a):parafia Owińska, rok 1859
akt 67 - matka niezamężna, ojciec nieznany - https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... eac1e7b56b
w kolumnie zawód, skryba zapisał:
"siedzi na wiarę z mężem żonatym".


Szkoda, że takich ciekawostek nie można wpisywać w komentarzach w Genetyce ;-)

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

07 lip 2022, 12:30

9 marca 1767 proboszcz wpisał do księgi chrztów parafii w Mroczy chrzest niejakiej Elżbiety, córki lutran Stanisława i Krystyny małżonków Frank, i podał, że dziecię owo urodziło się 30 lutego. Jeden wpis powyżej - Kazimierz Nowakowski urodzony 29 lutego, choć rok nie był przestępny.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

15 lip 2022, 18:09

Rok 1805.

Wielka była drogość ludzie tylko Jarmużem zchwastu Żywili się
Żyta wiertel maiący garncy 16 płacono po 36 złotych
Atoli że za prus południowych było pieniędzy wiele i podatki mierne,
a fabryk dosyć mogli więc zarobić na chleb

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

15 lip 2022, 22:49

Wspaniałe, a dziś jarmuż to modna zielenina hipsterów :) odrobinę jak z homarami, które kiedyś jadła tylko portowa biedota.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lip 2022, 06:28

O jednych warzywach się zapomina, inne wracają do łask. Mój ojciec lubił brukiew i choć jadł ją przez całą wojnę, to wcale mu nie zbrzydła. Dziś nie do kupienia. Ja z kolei jadłem kapuśniak z jarmużu, pyszny, lepszy niż z kapusty.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lip 2022, 06:55

Jarmuz, bardzo lubilam w dziecinstwie ale jadlam go tylko u cioci/Mamy Ludwiki.
W moim domu rodzinnym nie jadlo sie tego warzywa.
Ciocia robila na patelni z czosnkiem, smazony, byl super. Pare lat temu kupilam na rynku
i zrobilam tak samo.....niestety dla mnie to juz nie byl ten smak.
Moze dodam, ze w pierwszej czesci mojego dziecinstwa pamietam w kuchni, kazdej, piece kaflowe
na wegiel i drewno, z fajerkami. Umialam je obsluzyc :) Co moze byc wazne, ze teraz inne piece,
inna patelnia - wtedy zeliwna i ciezka, inny tluszcz i jarmuz bez sztucznych nawozow.
Moze dlatego juz nigdy nie odtworze tego smaku dziecinstwa bo wszystko sie zmienilo

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lip 2022, 06:57

Nie wierzę, aby ktokolwiek z dziś żyjących jadł lebiodę, to o to chodzi.

https://regiodom.pl/komosa-biala-zwana- ... 9-15562086

Komosa biała, zwana rośliną dla biednych – chwast, który truje i leczy
Komosa w kuchni

W XIX wieku i jeszcze dziesiątki lat temu komosa biała (inaczej: lebioda, łoboda, natyna, łopucha albo jarmuż, chociaż określeń posiada jeszcze więcej) pomagała ludziom przetrwać biedę i głód.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lip 2022, 07:05

Danka, ja mysle o tym drugim jarmuzu, wyglada jak zielony, rozlozysty kwiat.
Jest ciemno zielony.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lip 2022, 07:29

DankaW napisał(a):Rok 1805.

Wielka była drogość ludzie tylko Jarmużem zchwastu Żywili się
Żyta wiertel maiący garncy 16 płacono po 36 złotych
Atoli że za prus południowych było pieniędzy wiele i podatki mierne,
a fabryk dosyć mogli więc zarobić na chleb

mikolajkirschke napisał(a):Wspaniałe, a dziś jarmuż to modna zielenina hipsterów :) odrobinę jak z homarami, które kiedyś jadła tylko portowa biedota.

Nie nazwałabym jedzenia lebiody wspaniałym daniem.
O jedzeniu surowej lebiody (zielska zwanego także jarmużem) jako jedynego całodziennego pożywienia
chłopa pracującego u "pana" czytałam w lustracjach z XVIII w.
Pośród nich był Wojciech Garsztka z mojego DG.
Mam gęsią skórę na samą myśl o tych wspaniałościach.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lip 2022, 07:43

DankaW napisał(a):Nie wierzę, aby ktokolwiek z dziś żyjących jadł lebiodę, to o to chodzi.

https://regiodom.pl/komosa-biala-zwana- ... 9-15562086

Komosa biała, zwana rośliną dla biednych – chwast, który truje i leczy
Komosa w kuchni

W XIX wieku i jeszcze dziesiątki lat temu komosa biała (inaczej: lebioda, łoboda, natyna, łopucha albo jarmuż, chociaż określeń posiada jeszcze więcej) pomagała ludziom przetrwać biedę i głód.


Oczywiście, że się jada. Dzisiaj jest bardzo popularna wśród wegetarian. Szczególnie jej kuzynka komosa ryżowa ma duże wzięcie. Wiem, znajoma ma własną hurtownię j jak mówi sporo jej sprzedaje.
Mikołaj ma rację, to co niegdyś było jedzeniem biedaków dzisiaj pojawia się na najlepszych stołach, chociażby ślimaki, popularna pizza czy kalmary, które w czasach gdy nic nie było na półkach leżały smętnie w sklepach rybnych. Teraz uznawane za rarytas ze średniej półki.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lip 2022, 08:09

Polecam spróbować surowych liści lebiody, tej, która rośnie na polu jako chwast, nie tej wyhodowanej dla wegetarian pod folią czy w szklarni.
Ja próbowałam czym żywili się przodkowie.
Życzę smacznego.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

23 sie 2022, 15:11

Pierwszy raz się z tym spotykam:
Wszembórz, umiera Marianna Lebiedziewska, dziecko 2-letnie, ojciec Grzegorz Bledziewski.
Dlaczego tak zapisano nazwisko dziecka ?

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

31 sie 2022, 15:38

Wszembórz, księga zaślubionych rok 1844, ślub bierze Michał Stankowski alias Józef Przymusiński.
Spotykam osoby dwóch o różnych nazwiskach 'aliasowanych' ale bodaj pierwszy raz zdarza mi się zapis dwóch kompletne różnobrzmiące imię i nazwisko ?

Obrazek

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

05 wrz 2022, 08:59

Bodaj pierwszy raz spotykam taki status panny młodej w księgach ślubów:

Obrazek

meretrix - nierządnica, żeby nie użyć bardziej dosadnego słowa....

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

02 paź 2022, 09:31

Bnin akt zgonu 1720/3
Regina dziewczyna owczarza z Kromolic w 7 leciech podczas jarmarku w kwietną (palmową - przyp. mój) niedzielę 25 marca parkanem przy domku Literackim od wichru gwałtownego nagle obalonym przytłoczona y zrazu zabita o godzinie 11 przed południem, pochowana w kościele pod ołtarzem Literatów.

1720/7
Paweł Suchodolski sługa Imć Pana Łęskiego w Prusinowie z oparzenia złośliwego umyślnego żony złośliwej własnej w spaniu około północy, trzy niedziele w tym będąc zmarł 29 kwietnia i został pochowany na cmentarzu.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

02 paź 2022, 14:30

W maleńkiej wiejskiej parafii Mądre k/ Zaniemyśla i Środy, w 1819 r. istniała już szkoła.
Jej Directoris [kierownikiem] był Józef Ruciński.

Obrazek

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

02 paź 2022, 18:06

Jeden z moich przodków w 1804 r. był ogrodnikiem dworskim w Robaczynie (hortulanus aulicus), a już w 1812 dyrektorem szkółki parafialnej w Goniembicach (director schola parochialis goniembicensis). Ciekawy przebieg kariery ;)

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

02 paź 2022, 19:48

Parafia Granowo, rok 1816.
Ochrzczona została Franciszka, rodzicami byli Jan Miałkowski i Zofia z Pawelczaków.
Spisujący popełnił niestety błąd - powinnien być Jan Białkowski i Zofia z Rychtów (moi przodkowie).
Żeby było ciekawiej, ksiądz udzielający chrztu nazywał się Fiałkowski :).
Za to chrzestna, siostra Jana, jest już zapisana poprawnie, jako "(...) Marcjanna panna Białkoszczanka"
Ksiądz miał bardzo piękną kaligrafię, więc nie ma mowy o innym odczycie. Zapewne źle usłyszał, a po wpisach w księgach i danych ze strony Wielkopolscy Księża, widać, że był to nowy wikary i pewnie nie znał dobrze nazwisk parafian.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

04 paź 2022, 08:46

Bnin akt zgonu 1744/8
Anna Wentzlowa lat 39 urodzona jako luteranka, przed śmiercią zmieniła wyznanie na rzym.-kat. i zmarła jako katoliczka, została pochowana w krypcie wielkiej pod chórem kościoła bnińskiego przez Marcina Wenclewicza prepozyta tegoż kościoła.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

09 paź 2022, 20:42

Wpis w księdze zgonów par. Bnin. Tłumaczenie Bartka.

Tegoż roku 1792 Komisja Policji Królestwa Polskiego wydała prawo, aby we wszystkich miastach i miasteczkach założono cmentarze poza kościołami i tam chowano ciała zmarłych. Wobec tego jaśnie wielmożny Feliks Antoni Szołdrski, po śmierci 2 lata temu jego matki Teofili dziedzic dóbr Bnin, Kórnik, Runowo itd., ze swej szczególnej łaski kazał założyć poza kościołem bnińskim cmentarz z cegły palonej. Dnia 3 lipca pobłogosławił go jaśnie oświecony przewielebny ks. Antoni Drzewiecki psałterzysta i mansjonarz katedry poznańskiej, i odtąd zaczęto [tu] chować ciała zmarłych z tej parafii.

O czym zaświadczam:
(-) Michał Paluszkiewicz proboszcz bniński, ręką własną.

Od tego roku w prawie wszystkich aktach zgonów zaznaczano, że zmarły/a był pochowany na nowym cmentarzu.

Ciekawe gdzie był ten cmentarz, bo znalazłem tylko ewangelicki.
Może chodzi o punkt 2 i tam był cmentarz?
https://pw.ipn.gov.pl/pwi/pamiec/miejsc ... anski.html

2. Po południowej stronie placu przy ul. Kościelnej, na którym dawniej stał kościół parafialny, znajduje się neoklasyczny grobowiec rodziny Celichowskich. Wśród tablic umieszczonych na jego ścianie frontowej widnieje epitafium dr. Stanisława Celichowskiego (1885-1947), adwokata, dowódcy kompanii kórnickiej w powstaniu wielkopolskim, którego prochy spoczywają na cmentarzu w Londynie.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

10 paź 2022, 07:02

Prawdopodobnie chodzi o ten cmentarz (mapa z Prowincji Poznańskiej z 1819 roku), dziś znajduje sie tam Dom Dziecka

Obrazek

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

10 paź 2022, 08:00

Witam.

Henryku, przy kościele parafialnym, przy ulicy Kościelnej.

https://www.facebook.com/pawelwojkiewic ... 6405830591

Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

10 paź 2022, 08:19

Nie każdy korzysta z Facebooka, więc zacytuję ten tekst.

Źródło: https://www.facebook.com/pawelwojkiewicz63

Półwysep Szyja niczym zapomniany skarb. Część X
Cmentarz w Bninie
Karty historii dowodzą, że od XIII wieku cmentarze lokowane były przy kościołach parafialnych. Można je jeszcze spotkać w Żabnie (gm. Brodnica), Oborzyskach Starych (gm. Kościan) czy w Śremie przy kościele NMP - Fara. Pozostałości takiej nekropoli znajdują się na placu Starego Kościoła w Bninie. Spowodowało to, że wiele z wcześniejszych nekropolii przestały istnieć poza granicami osiedli. Prof. Jerzy Fogel w pracy zbiorowej „Z dziejów Kórnika i Bnina” dowodzi, że do czasów średniowiecznych zmarłych z okolic Bnina grzebano na cmentarzysku pochodzącym jeszcze z czasów kultury łużyckiej na terenie Biernatek. Z czasem cmentarze przykościelne zaczęły tracić swoje przeznaczenie i przenoszono je na powrót poza granice miejscowości. Obecny cmentarz w Bninie w początkach XIX wieku założono w odległości zaledwie kilkadziesiąt metrów od wcześniejszej nekropolii. Obecne miejsce wiecznego spoczynku kryje wiele tajemnic, które trudno dziś odsłonić.
Pamiętać też trzeba, że wiele z nich przestało istnieć z chwilą likwidowania parafii. Takimi przykładami w najbliższej okolicy są Błażejewo, Mieczewo, Radzewo, przy kórnickiej kolegiacie czy nie istniejącym kościele p.w. św. Ducha w Kórniku (sąsiedztwo obecnego Zespołu Szkół w Kórniku Liceum Ogólnokształcące i Technikum).
Cmentarz w Bninie początkowo mieścił się przy szczególnie znanym kościele z XV wieku. Pierwotny cmentarz otoczony jest od wschodu ([b]ul. Kościelna) murem ceglanym z bramą. Prawdopodobnie powstał z fundacji Teofili z Działyńskich Szołdrskiej Potulickiej w połowie XVIII wieku. Jednak istnieje duże prawdopodobieństwo, że mur przy cmentarzu kościelnym był fundowany przez syna Teofilii Feliksa Szołdrskiego w 1792 roku. Mur posiada lizenowane podziały od zewnątrz i odcinkowe zamknięte wnęki od wewnątrz. Bramka natomiast jest późnobarokowa, trójdzielna zwieńczona falistym szczytem, w którym nad półkolistą arkadą środkową umieszczony jest kartusz z herbem Działyńskich. Można przyjąć (niemal z całkowitą pewnością) hipotezę, że pierwotnie nad półkolistą arkadą znajdował się herb Łodziów, który w późniejszym czasie został zastąpiony herbem Działyńskich – Ogończyk. Zgodnie z regułami obowiązującymi w tamtym czasie na budowlach umieszczano herb fundatora po mieczu a nie po kądzieli. Tytus Działyński mógł umieścić swój herb rodowy po rekonstrukcji muru.[/b]
Na teren Starego Kościoła i cmentarza wchodzi się też [b]od ul. Cmentarnej przez kute w żelazie furtkę i bramę umocowanymi na ceglanych słupach. Niestety nie udało mi się odnaleźć śladu po jego fundatorze i czasie, w którym były mocowane. [/b]
Na terenie dawnego kościoła, a zarazem cmentarza, znajduje się grobowiec rodziny Celichowskich z początku XX wieku, w którym spoczywają: Antoni Celichowski (1818 – 1909) – pedagog; dr Zygmunt Celichowski (1845 – 1923) – plenipotent dóbr Jana Działyńskiego i Władysława Zamoyskiego; Zofia Celichowska (1855 – 1923) – żona dra Zygmunta oraz Zygmunt Celichowski (1914 – 1994) syn Witolda, pierwszego wojewody poznańskiego po odzyskaniu niepodległości. Grobowiec Celichowskich do 1991 r. pełnił funkcję parafialnej kostnicy. Na uwagę zasługują także płyty nagrobne z XIX i początku XX wieku. Spoczywają w nich min. księża: Andrzej Michałowski (1840 – 1882) – opiekun biednych, Bolesław Antoniewicz (1837 – 1905), Ludwik Marszewski (1840 – 1920) – proboszcz parafii w Śnieciskach, Jan Szmańda (dziennikarz) zm. 1919 r.
W XIX wieku cmentarz przeniesiono na półwysep Szyja w miejsce dawnego dworu. Źródła nie podają dokładnej daty. Jednak można przyjąć (z dużą dozą prawdopodobieństwa), że teren ten kościołowi przekazał hr. Ksawery Działyński. Wskazuje na to kapliczka z ukrzyżowanym Chrystusem wybudowana w 1824 r. Niezbicie świadczy to, że kapliczka została ufundowana, kiedy właścicielem terenu stał się Kościół katolicki. Poza tym na terenie cmentarza można jeszcze natknąć się na groby zmarłych pochowanych w pierwszej połowie XIX wieku. W spisie grobów bnińskiej parafii widnieje Maryanna Strojna z Gruszczyńskich, która wg zawartej tu informacji zmarła 10.10.1801r. Odnalazłem ten grób, który sąsiaduje z kapliczką z 1824 r. Okazało się, że na tablicy nagrobnej przy zmarłej umieszczono datę zgonu o 100. lat późniejszą. Czyj błąd? Zapisu w księdze, czy osoby wykonującej tablicę nagrobkową? Niemniej jednak, w tym samym miejscu spoczywa Antoni Gruszczyński ur.1754 r. zm. 07.01.1847 r. W 1853 r. pochowana została tu Julianna Gruszczyńska, a w 1854 r. Jadwiga Kańska. Przemawia to za tym, że już w pierwszej i drugiej połowie XIX wieku, przed poświęceniem cmentarza (24.05. 1908 r.) grzebano tu zmarłych.
Jak podają źródła cmentarz w nowym miejscu założono około 1829 r. Dozór kościelny 24.05.1907 r. uchwalił rozszerzenie cmentarza o 2814 m2 . Teren poświęcono 24.05. 1908 r. W tym miejscu pojawia się pytanie: czy na niepoświęconym miejscu można było grzebać zmarłych, skoro na terenie obecnego cmentarza w Bninie można natknąć się na groby zmarłych w XIX wieku?
Już od średniowiecza obowiązywało prawo, że zmarłych czeka godny pochówek na poświęconej ziemi. Jednak dotyczyło to niektórych warstw społecznych. Wówczas pewne kategorie ludzi marginesu nie zasługiwały na chrześcijański pochówek z jego wzniosłym rytuałem. Wykluczenia dotyczyły profesji (prostytutka, najemnik, lichwiarz), wyznania (Żyd, muzułmanin, heretyk,) czy „kondycje” (bękart, trędowaty, obłąkany).
„Jądrem różnorodnych jego wariantów był trójfunkcyjny podział na- duchowieństwo (oratores), rycerstwo (bellatores) oraz chłopstwo (laboratores). Ci którzy nie mieścili się w ramach sztywnego i już w XI-XIII anachronicznego schematu byli albo tolerowani (jak kupcy czy najemnicy), albo trafiali na zadziwiająco pojemny margines społeczny utożsamiany z państwem diabła - civitas diaboli.”
Z biegiem czasu prawidła te przestawały obowiązywać. Jeszcze w początkach drugiej połowy XX wieku wielu zastanawiano się: czy samobójcę pochowają z udziałem księdza na poświęconym cmentarzu? A co za tym idzie rodzi się kolejne pytanie: czy obecne miejsce pochówku było poświęcone dopiero 24.05. 1908 r.?
Na teren dzisiejszego cmentarza parafialnego w Bninie można wejść przez furtkę i bramę o podobnej konstrukcji, jaką mija się wchodząc na teren Starego Kościoła od ul. Cmentarnej. Z pewnością oba wejścia dzieli forma architektoniczna i czas budowy.
Tuż za bramą dzisiejszego cmentarza po lewej stronie znajduje się grób Powstańców Wielkopolskich z 1925r. z ośmioma nazwiskami poległych pod Łomnicą. Pominięto nazwisko Stanisława Osińskiego. Tuż przy nim mieści się grób ze szczątkami ks. kan. Szczepana Janasika (1891 – 1977 – proboszcza bnińskiej parafii i kapelana Powstania Wielkopolskiego). W Powstaniu Wielkopolskim brało udział 90 synów Bnina i okolicznych miejscowości przynależnych do bnińskiej parafii. Wielu z nich, zmarłych śmiercią naturalną, spoczywa na tymże cmentarzu.
Skręcając w pierwszą alejkę w lewo napotykamy obelisk z ukrzyżowanym Chrystusem. Tuż za nim znajduje się wybudowana w 1991r. kaplica p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Kilka metrów dalej (po prawej stronie) na uwagę zasługuje murowana czworoboczna kostnica z pierwszej połowy XIX wieku, która (z pewnością) po 1945r. przestała pełnić swoje przeznaczenie. Do dnia dzisiejszego służy za magazynek parafialnego grabarza. Dalej napotykamy wspomnianą murowaną kapliczkę z datą 1824 na chorągiewce u podstawy krzyża na szczycie. Dziś obwieszona głośnikami nie przypomina pierwotnej funkcji. Na końcu cmentarza znajduje się figura Matki Boskiej.
Na cmentarzu spoczywają również sekretarz Stanisława Mikołajczyka Wojciech Droździk (1894 – 1979), Wincenty Flens (1867 – 1945) – Powstaniec Wielkopolski i ostatni burmistrz Bnina.
Obok wymieniania zasłużonych dla Bnina i okolic, czy Powstańców Wielkopolskich nie sposób zapomnieć o bohaterach z czasów II Wojny Światowej, o których na kartach historii Bnina w zasadzie się milczy.
Na bnińskim cmentarzu spoczywają żołnierze 2 Korpusu Polskiego gen. dyw. Władysława Andersa. Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich gen bryg. Stanisława Kopańskiego (później 3 Dywizja Strzelców Karpackich gen. bryg. Stanisława Ducha wchodząca w skład 2 Korpusu Polskiego). Żołnierze SBSK walczyli pod Tobrukiem. Po sformowaniu 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa, brali udział w kampanii włoskiej, walczyli pod Monte Casino oraz o wyzwolenie min. Ankony i Bolonii, gdzie zakończyli swój szlak bojowy: Stanisław Jurga (jedyny żołnierz - spośród mieszkańców Bnina - SBSK – 3 DSK), Wojciech Stobrawa, Władysław Osiński, Marian Kędziora (syn Nikodema, powstańca wielkopolskiego, który w czasie II wojny światowej w swoim domu przechowywał sztandar powstańców), Wincenty Książkiewicz, Stanisław (Jan?) Siwek, Józef Wójkiewicz, Józef Wulbach. Znajdują się tu również groby dwóch żołnierek Armii Krajowej, które walczyły w Powstaniu Warszawskim: Maria Bartkowiak i Eugenia Dylewska.
Bohaterom z Bnina i okolicznych miejscowości przynależnych albo do parafii w Bninie, albo dawnej gminy (gromady) Bnin poświęcę odrębny rozdział. Zasługują na szczególną pamięć i miejsce na kartach historii – zwłaszcza Bnina.

Edycja - dodano kolory.
Ostatnio edytowano 10 paź 2022, 09:54 przez DankaW, łącznie edytowano 1 raz

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

10 paź 2022, 09:31

Paweł Wietrzykowski napisał(a):Prawdopodobnie chodzi o ten cmentarz (mapa z Prowincji Poznańskiej z 1819 roku), dziś znajduje sie tam Dom Dziecka

Obrazek

Pawle, porównując lokalizację wiatraków, coś mi to położenie wskazane przez Ciebie nie pasuje.
Może to chodzi o cmentarz ze środkowego zdjęcia?.

Obrazek Obrazek Obrazek

W opracowaniu zacytowanym wyżej, jest mowa o ulicy Kościelnej i Cmentarnej, co nie bardzo ma związek z ulicą Błażejewską, na której pod nr chyba 63 znajduje się Dom Dziecka.

Może to wina autorów map? Mapy różnią się oznakowaniem położenia cmentarza i wiatraka.

Obrazek

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

10 paź 2022, 11:25

Dziękuję Wam wszystkim za wyjaśnienia.
Cmentarz w Błażejewie położony przy kościele, działał w XVII i XVIII wielu równolegle z cmentarzem bnińskim. Tak wynika z zapisów w księgach metrykalnych.
Przypuszczam, że cmentarz przy kościele bnińskim został rozbudowany przez Szołdrskiego, stąd nazwa nowy cmentarz, równocześnie zakazano pochówków w samym kościele, co było częste wcześniej. Były jednak wyjątki i jeszcze kilka lat później pochówki takie (mieszczan) były w krypcie pod chórem organowym.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

10 paź 2022, 20:18

Tutaj trochę informacji o dawnym kościele parafialnym w Bninie.
https://www.kornik.info/kosciol-p-w-swietego-wojciecha/
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place ... ninie.html
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place ... ,2853.html

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

21 paź 2022, 17:07

Parafia Wiry chrzest 15.12.1783.
Ja jak wyżej (Teodor Koronowicz wikary wirski) ochrzciłem dziecko imieniem Tomasz urodzonego nieślubnie, Jakuba i Agnieszki Marciniaków prawowitych małżonków.
Chrzestny Wojciech Przybył, chrzestnej nie wpisano.

Z tego wynika, że urodził się przed ślubem rodziców, ale chrzest był już po ich ślubie - w skrócie ślub rodziców był między urodzeniem dziecka, a chrztem.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

29 paź 2022, 18:11

Ciekawy zapis chrztu w parafii Śrem, początek XIX w.

dziecko: Ludwik Wawrzyn
ojciec: nobilis Józef Kossowski
matka: Elżbieta illegitimi thori

Obrazek

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

03 lis 2022, 08:47

Parafia Wiry, dopisek pod chrztem 1833/17
Podawać to dziecię miała Barbara Hermanowska parobkowa z probostwa. Zapytana kto postanowił sakramenta i jakie skutki sakramentu chrztu, śmiała niegodnie odpowiedzieć, że z takich głupstw nikomu sprawiać się niepotrzebnie. Napisano dla wiedzy - jak daleko bezczelność i złość w takiej prostej kobiety bez religii będącej posunąć się może.
Świadkami tego okropnego bluźnierstwa z świecie chrześcijańskim jeszcze nigdy niesłyszanego byli powyżsi chrzestni dziecięcia. Podobna do tej jest Janowa Ptaszek kobieta bez religii i uczciwości, która gdy się upije, wtenczas obgadnia Xięży jak najniegodzi, przeto trzeba jej się chronić jak diabła z piecem organisty.
Dop. mój.
świadkami tego byli Ludwik Pawlicki kowal wirski i Marianna Brojerska akuszerka wirska.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

04 lis 2022, 16:54

Dopiski w księgach ...

Obrazek

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

04 lis 2022, 18:00

DankaW napisał(a):Dopiski w księgach ...

Obrazek

Wspaniałe :)

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lis 2022, 09:55

Parafia Wiry chrzest 1869/11 - dopisek z boku aktu "szczepienie ospy 4.03.69" - dziecko urodziło się 18 lutego.
Wcześniej też były dopiski "ospa" i myślałem, że dziecko zachorowało, a chodziło o szczepienie.
Ciekawe, czy były to szczepienia obowiązkowe.

Re: Ciekawe zapisy w księgach metrykalnych

16 lis 2022, 13:27

Tak, obowiązkowe, choć nie wszyscy się zaszczepili.
Odpowiedz